Het volgende verhaal is van iemand die al achttien  jaar op zoek is naar haar identiteit: een ontdekkingsreis naar zichzelf. Ze vertelt over wat ze uit het leven tussen twee verschillende culturen heeft gehaald om haar identiteit te vinden.


Trigger

Ik denk terug aan de woorden van prof.dr. Ghorashi: ‘Identiteit is een proces van onderhandelen’, tijdens een masterclass ‘verhalen vertellen’. Het boeit me enorm, mede omdat ik al heel lang bezig ben mijn identiteit te vinden tussen mijn cultuur en de Nederlandse cultuur. Al achttien jaar lang heb ik heel wat kennis en ervaringen in mijn rugzak verzameld.

Cultureel aspect

In de tijd dat ik nog thuis woonde, was ik een ongeschreven blad. Het was vanzelfsprekend om gastvrij te zijn. Mensen gaan ons huis in en uit zonder een afspraak te maken. Koekjes en eten staan op tafel, zodat iedereen kan eten wat hij wil. Ik hoor goed voor de gasten te zorgen. In die tijd bevind ik me vaak in de keuken en in de bediening als we gasten hebben. Ik doe alles wat mij is opgelegd: gezag voor hiërarchie, geen vragen stellen, nee zeggen is onbeleefd, gehoorzaamheid is een deugd, mezelf nooit omhoog halen, een ander is belangrijker dan mezelf, hard werken. Grenzen ken ik niet. Verder weet ik nog weinig van de Nederlandse cultuur af. Van algemene ontwikkeling is weinig terechtgekomen. Dagelijks ga ik naar school. Na schooltijd moet ik rechtstreeks naar huis gaan. Familie wordt belangrijk gevonden, vrienden en vreemden niet. Constant wordt mij aangepraat, dat zij niet van jou houden en niet voor jou klaarstaan zoals familie.

Verstikking

Toch komt er een moment dat ik me losmaak van deze opvoeding volgens de cultuur waar ik vandaan kom. Deze heb ik als verstikkend ervaren. Een gevoel als een vogel die in een te kleine kooi vastzit. Weinig bewegingsvrijheid, nauwelijks buitenlucht, geen contact met de buitenwereld. Terwijl we in een vrij land wonen. Ik heb wel degelijk een gevoel en een eigen mening, maar deze worden als onbelangrijk aangemerkt. Ik word geacht me onzichtbaar te maken door mezelf weg te cijferen voor familie. Ook wordt mij vaak angst aangepraat voor het onbekende, de Nederlandse cultuur. Die kent te veel vrijheid en dat is niet goed!

Vleugels uitslaan

Op een goede dag durf ik mijn vleugels toch uit te slaan, ook al is er veel tegenstand en bedreiging vanuit het thuisfront. Ik maak een keus om te gaan studeren in een andere stad. Ik ben nieuwsgierig naar die vrijheid. Ik wil de wereld zien! Ik wil leven! Ik wil zelf keuzes hebben en maken! Zijn wij daarom niet gevlucht? Ik wil iets bereiken in mijn leven. Ik wil het HBO diploma, ook al wordt mij voorgehouden dat ik daar te dom voor ben. Dit moedigt mij alleen maar aan om te bewijzen dat ik dat wel kan. En zo gebeurt dat ook.

Bij wijze van spreken neem ik de knapzak op mijn rug en trek de wijde wereld in. Zonder enige kennis van de buitenwereld. Geen vangnet. Geen netwerk. Het is een verschrikkelijk moeilijke reis. Toch ga ik niet terug naar de vertrouwde omgeving, de kleine kooi. Ik zet door!

De Nederlandse samenleving

In het begin ben ik nog niet gewend aan zoveel vrijheid. Het overweldigt me. De wereld is ineens heel groot voor mij. Ik weet er niet zo goed mee om te gaan. Terwijl ik bezig ben met mijn studie, moet ik voor het eerst overal een keus maken: van eten kopen tot een kamer vinden. Ik ben mijn eigen leerling en meester. Voor het eerst krijg ik faalangst.

Ook krijg ik te maken met identiteitscrisis. Er is niemand die mij kent en begrijpt. Ik ken mezelf niet eens. Lanzaamaan leer ik deze samenleving kennen, anders dan het systeem dat ik heb meegekregen. Kennis opbouwen gaat geleidelijk aan. Met vallen en opstaan pik ik tijdens mijn reis veel op uit de Nederlandse cultuur. In het begin had ik geen enkel vertrouwen in mezelf en in niemand. Voor het eerst voel ik me eenzaam en alleen. Gelukkig zorgt het lot ervoor dat de juiste mensen op mijn pad komen die mij leren weer vertrouwen te hebben in mezelf en de mensen om me heen: leraren, therapeuten, coaches, vrienden, dierbare kennissen en collega’s.

Tijd goed gebruiken

Ik heb aan den lijve ondervonden dat tijd heel kostbaar is. Die tijd moet ik goed gebruiken. Ik werk met een agenda en plan mijn afspraken in. Mensen komen niet bij mij binnen als er geen afspraak is gemaakt. Goede vrienden en dierbare kennissen zijn mijn tweede familie geworden. Ik zeg ‘Nee’ tegen mensen die constant misbruik proberen te maken van mijn goedheid. Ook heb ik geleerd voor mijn rechten op te komen. Me assertief op te stellen, zonder een ander te kwetsen of te beledigen. Geen aandacht geven aan mensen die afgunstig zijn en die roddels over je verspreiden. Mensen omarmen die goed en oprecht met je zijn. Ik heb ook geleerd mijzelf belangrijk te vinden, zonder egoïstisch te zijn. Iets doen wat klopt met mijn gevoel. En zeker niet onbelangrijk: genieten van het leven en leven in het hier en nu.

Herverbinden met eigen cultuur

Na de turbulente tijd heb ik aardig mijn weg kunnen vinden in deze maatschappij. Toch kan ik niet wortelen hier in Nederland. Ik mis iets. Ik begin me te herverbinden met mijn cultuur. Door omstandigheid heb ik deze kant van mij verdrongen. Wat ik kwijt ben geraakt, wil ik terugvinden om in balans te komen. Zoals gastvrijheid, gulheid, traditie, de kerk, culturele- en traditionele gerechten, eten, taal, muziek en de mensen. Het samenzijn en lekker eten hoort echt bij mij. Het is leuk en gezellig! Ik ben heel trots op mijn roots. Alleen sta ik nu anders in het leven. Ik heb keuzes en ik maak bewuste keuzes! Ik kies om het beste uit beide culturen te halen. Wat niet bij me past, verwijder ik uit mijn knapzak. Zo hou ik ruimte over voor nieuwe en onbekende dingen die op mijn pad komen.

Conclusie

Na de masterclass besef ik nog meer dat ik niet alleen ben. Er zijn velen die dezelfde worsteling kennen. De term ‘identiteit is een proces van onderhandelen’ slaat de spijker op zijn kop! Door mijn eigen proces ben ik trots op de knapzak die ik nu heb. En op mezelf! Ik heb de juiste waarden en eigenschappen gevonden die bij mijn identiteit passen. Een kwestie van de ontmoetingen die je toelaat in je leven en van onderhandelen met jezelf!
 
 
Tiffany Pham in gesprek met… Tiffany Pham is sinds 2010 actief begonnen met schrijven. Ze schrijft columns, een eigen boek, en werd tweede in een schrijfwedstrijd. Ze schrijft voornamelijk over het hanteren van verschillen tussen de Nederlandse cultuur en de cultuur waar iemand vandaan komt. Als life(stijl) coach biedt ze ondersteuning aan mensen in hun zoektocht om een antwoord voor zichzelf te vinden. Zelf was ze begin jaren tachtig een Vietnamese bootvluchtelinge. Ze is echtgenote en moeder van twee kinderen. Het leven tussen twee culturen heeft haar horizon verbreed. Tiffany gaat geïnteresseerd in gesprek met mensen, omdat ze ervan overtuigd is dat iedereen een boeiend en inspirerend verhaal heeft.